Hiện nay, Tân Sơn Nhất là sân bay quốc tế duy nhất tại vùng đô thị TP. Hồ Chí Minh theo quy hoạch, tuy nhiên, vị trí sân bay Tân Sơn Nhất nằm trong khu vực hạn chế khả năng mở rộng và số lượng hành khách nội địa, quốc tế tại Việt Nam ngày càng tăng qua các năm. Vì thế, việc xây dựng sân bay Long Thành là điều cần thiết để cạnh tranh kinh tế với các cảng hàng không trung chuyển lớn khác trong khu vực Đông Nam Á nói riêng và Châu Á nói chung.
Dự án sân bay Long Thành
Hình ảnh mô tả dự án sân bay Long Thành
Dự án Cảng Hàng không quốc tế Long Thành có tổng mức đầu tư 336.630 tỷ đồng (tương đương 16 tỷ USD), nằm trên 6 xã Long An, Bình Sơn, Cẩm Đường, Suối Trầu, Bàu Cạn, Long Phước huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai, cách TP. HCM 40km về hướng Đông. Với công suất lên đến 100 triệu hành khách/năm và diện tích 5.500 ha, sân bay Long Thành là 1 sân bay cấp 4F (tiêu chuẩn ICAO) với đường cất hạ cánh trên 1.800 m; độ dài sải cánh máy bay dưới 80 m.
Theo quy hoạch tổng thể, sau khi hoàn thành, sân bay này có 4 đường cất hạ cánh đạt tiêu chuẩn quốc tế mới nhất (dài 4000m, rộng 60m) có thể phục vụ các loại máy bay 2 tầng khổng lồ như Airbus A380, Boeing 747, có 4 nhà ga rộng lớn và hiện đại có công suất tổng cộng phục vụ 100 triệu khách/năm. Nhà ga hàng hoá công suất 5 triệu tấn/năm. Diện tích đất quanh sân bay vào khoảng 25.000 ha (trong đó diện tích cảng hàng không quốc tế Long Thành vào khoảng 5.000 ha). Theo kế hoạch thì sân bay Long Thành sẽ là một Cảng trung chuyển hàng không của Việt Nam và quốc tế.
Tổng mức đầu tư giai đoạn I: 6,7447 tỷ USD, chủ đầu tư: Tổng công ty Cảng hàng không Miền Nam. Đơn vị tư vấn thiết kế: Công ty tư vấn sân bay Nhật Bản (JAC). Dự án được triển khai theo 3 giai đoạn chính: 2019 – 2025, 2025 – 2035, 2035 – 2050 và sau 2050. Hiện tại, quy hoạch dự án đã được Chính phủ Việt Nam phê duyệt tại Quyết định số 909/QĐ-TTg ngày 14 tháng 06 năm 2011 do Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký.
Ngày 20-4-2020, UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức lễ khởi công xây dựng 2 khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn. Đây là bước đi đầu tiên chuẩn bị cho việc thực hiện xây dựng sân bay Long Thành trong thời gian tới.
Khi có sân bay, huyện Long Thành sẽ là đầu mối giao thông của khu vực, nằm ở vị trí cửa ngõ thông ra khu vực phía Bắc của Vùng Kinh tế trọng điểm phía Nam, đồng thời là trung tâm kết nối 3 vùng Đông Nam Bộ, duyên hải miền Trung và Tây Nguyên, dày đặc mạng lưới giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy và hàng không kết nối với nhau.
Các dấu mốc quan trọng về dự án sân bay Long Thành
Khu tái định cư
Hình ảnh mô tả khu tái định cư
Theo UBND tỉnh Đồng Nai, khu tái định cư có diện tích 280 ha, nằm trên địa bàn 2 xã Lộc An và Bình Sơn thuộc huyện Long Thành. Tại đây, sẽ có tổng cộng hơn 5.000 lô đất, phục vụ khoảng 29.000 nhân khẩu. Ở khu tái định cư này, hạ tầng được thực hiện với tiêu chuẩn chất lượng cao, với các trung tâm hành chính – văn hóa – thương mại, trường học, chợ, cơ sở tôn giáo.
Có 5 gói thầu thuộc khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn được thi công ngay trong tháng 4 này và dự kiến hoàn thành vào tháng 10/2020. Trong tháng 5/2020, chủ đầu tư sẽ tiếp tục khởi công 16 gói thầu khác, một số hạng mục ưu tiên xây dựng nhanh như hệ thống chiếu sáng, điện, cấp nước, trạm xử lý nước thải…
Ông Cao Tiến Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, khẳng định sẽ bàn giao nền tái định cư cho các hộ dân vào tháng 8/2020, đợt 1 sẽ có khoảng 700 hộ dân đầu tiên nhường đất cho dự án sân bay Long Thành di dời đến.
Đẩy nhanh hàng loạt công đoạn
Hình ảnh mô tả giải thể đất dự án sân bay Long Thành
UBND tỉnh Đồng Nai cho biết đến tháng 10-2020 sẽ bàn giao diện tích mặt bằng khu vực 1.800 ha để phục vụ khởi công xây dựng sân bay giai đoạn 1. Phần còn lại sẽ phải được bàn giao cho chủ đầu tư vào quý II/2021. Ông Cao Tiến Dũng cũng cho biết đối với việc giải phóng mặt bằng của toàn bộ dự án, gần đây UBND tỉnh Đồng Nai có kiến nghị với Chính phủ về hạng mục rà phá bom mìn, áp khung chính sách bồi thường cho các dự án giao thông kết nối. Trong đó, theo UBND tỉnh Đồng Nai, việc tách hạng mục rà phá bom mìn phạm vi 5.000 ha thành tiểu dự án sẽ giúp tách bớt các công đoạn để khối lượng công việc gọn gàng hơn.
Theo UBND tỉnh Đồng Nai, riêng đối với kiến nghị áp dụng khung chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng cho các tuyến giao thông kết nối và các hạng mục tái lập hạ tầng ngoài ranh sân bay, phải giống khung chính sách áp dụng với khu vực thực hiện thu hồi đất để xây dựng sân bay thì quyền lợi người dân mới được bảo đảm. Ngoài ra, Đồng Nai cũng kiến nghị Chính phủ chấp thuận cho Công ty TNHH MTV Tổng Công ty Cao su Đồng Nai được thu hồi, thanh lý cây cao su do đơn vị này trồng, khi nhà nước thu hồi đất.
Ngoài đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, một vấn đề khác luôn được tỉnh Đồng Nai quan tâm là việc xây dựng kế hoạch kết hợp đào tạo nghề cho người dân vùng dự án. Theo kết quả khảo sát nhu cầu đào tạo nghề của hơn 6.500 người (có độ tuổi từ 15 tuổi trở lên) trong vùng dự án sân bay Long Thành, có gần 1.500 người có nhu cầu đào tạo nghề, hơn 700 người có nhu cầu đi hợp tác lao động nước ngoài và hơn 2.400 người có nhu cầu vay vốn để hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Trước mắt, tỉnh Đồng Nai đã tổ chức khảo sát các doanh nghiệp trên địa bàn 2 huyện Long Thành và Nhơn Trạch để phối hợp hỗ trợ. Ngoài ra, tỉnh phải phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải xây dựng kế hoạch nhân lực để phối hợp sử dụng trong quá trình xây dựng và khai thác sân bay, từ đó định hướng cho con em các hộ gia đình bị ảnh hưởng bởi dự án chuẩn bị định hướng đào tạo, học tập để có thể làm việc tại sân bay và khu đô thị vệ tinh trong suốt quá trình xây dựng và cả khi đưa vào khai thác.
Dự án thành phần 5 – tái lập hạ tầng ngoài ranh giới dự án sân bay sẽ được xây dựng gồm: 3 tuyến đường ngoài ranh sân bay với chiều dài tổng cộng hơn 19 km, khu trung tâm hành chính xã Bình Sơn, hạ tầng xã hội ấp 3, xã Bàu Cạn, hệ thống đường điện trung – hạ thế
Các công trình xã hội như trường học, trạm y tế, chợ, trung tâm văn hoá dự kiến sẽ khởi công vào tháng 8/2020. Tuy nhiên, để đáp ứng việc học cho con em người dân trong khu tái định cư, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh ưu tiên xây dựng 3 trường học với các cấp là mầm non, tiểu học và trung học cơ sở.
Ban chỉ đạo thực hiện dự án sân bay quốc tế Long Thành và các dự án trọng điểm yêu cầu UBND huyện Long Thành đẩy nhanh tiến độ kiểm kê, xác nhận nguồn gốc đất khu vực 2.436ha còn lại (khoảng 4.378 hộ gia đình, cá nhân).
Đảm bảo tiến độ xác nhận, trình thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và chi trả tiền bồi thường, phấn đấu bàn giao mặt bằng trong quý 4/2020 theo chỉ đạo của UBND tỉnh.
Định hình 3 phân vùng phát triển đô thị
Với việc xây dựng sân bay, trong quy hoạch vùng, huyện Long Thành cũng được định hướng đưa khu vực trung tâm trở thành đô thị loại III, với các đô thị Bình Sơn, đô thị Phước Thái và đô thị Long Thành.
Đô thị Bình Sơn do nằm sát sân bay nên được định hướng thành đô thị sân bay, là trung tâm thương mại, dịch vụ, tài chính, logistics gắn liền sân bay, cũng là đầu mối giao thông của vùng.
Đô thị Phước Thái sẽ là đô thị gắn liền với hoạt động cảng biển, là trung tâm vận chuyển hàng hóa, kho vận cấp vùng, nơi có các cảng biển Nhơn Trạch, Gò Dầu, Phú Xuân và cảng Phú Mỹ (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu).
Cùng với 3 khu vực định hướng đô thị trên là 5 phân vùng phát triển xác định bởi địa giới hành chính, các tuyến giao thông chính và địa hình tự nhiên như: vùng đô thị – công nghiệp phía Bắc sân bay; vùng đô thị hỗn hợp – sinh thái nông nghiệp phía Nam sân bay; vùng lâm nghiệp – du lịch sinh thái phía Đông Bắc; vùng sinh thái nông nghiệp công nghệ cao – đô thị xanh – thông minh phía Tây; vùng khu vực chức năng đặc thù sân bay.
Những vấn đề phát sinh
Theo UBND huyện Long Thành, trong 1.810 ha giai đoạn 1 vẫn còn lượng lớn hồ sơ mua bán, chuyển nhượng, cho tặng đất bằng giấy viết tay chưa hoàn thành các thủ tục xác nhận về nguồn gốc đất.
Các hồ sơ chồng lấn ranh đất, đo bao chưa hoàn thiện và nhiều hồ sơ vắng chủ chưa được xử lý, hiện mới chỉ có 159/1.145 hồ sơ của người dân hoàn thành các xác nhận, đủ điều kiện áp giá bồi thường.
Do nhiều nguyên nhân khách quan mà hiện tại tiến độ công tác giải phóng mặt bằng giai đoạn 1 chuyển biến chậm, đối với các khu tái định cư, hiện tại 3/5 dự án thành phần vẫn chưa được phê duyệt nên tiến độ chưa đáp ứng theo kế hoạch.
Theo quy hoạch, giao thông kết nối đến sân bay Long Thành gồm 3 tuyến đường bộ và 2 tuyến đường sắt. Hiện nay, mới chỉ có tuyến cao tốc TPHCM – Long Thành- Dầu Giây đã hoàn thành, còn các dự án khác hiện vẫn đang chờ đầu tư.
Mức bồi thường cho người dân quanh dự án sân bay Long Thành
Hình ảnh biểu thị mức bồi thường giải thể
Việc xác định giá đất làm căn cứ bồi thường tại xã Bình Sơn, huyện Long Thành được UBND tỉnh Đồng Nai chia làm 2 khu vực, gồm phần diện tích trước đây thuộc ranh giới các xã Suối Trầu, Cầm Đường, Bàu Cạn rộng 1.737ha và phần ranh giới các xã Long An, Long Phước, Bình Sơn rộng 1.290ha.
Với phần diện tích 1.737ha, mục đích sử dụng đất là đất ở nông thôn và đất nông nghiệp. Đất ở nông thôn Hương lộ 10, xã Bình Sơn từ giáp ranh với xã Suối Trầu đến giáp ranh huyện Cẩm Mỹ, giá bồi thường được chia làm 4 vị trí, cao nhất 5.106.000 đồng/m2 và thấp nhất 1.549.000 đồng/m2.
Đất ở nông thôn Hương Lộ 10, xã Bình Sơn đoạn từ ranh Nông trường Cao su Bình Sơn đến hết ranh xã Suối Trầu, giá bồi thường cao nhất 4.591.000 đồng/m2 và thấp nhất 1.464.000 đồng/m2.
Giá đất ở được bồi thường ở xã Bình Sơn đoạn từ đường tỉnh 769 đến hết ranh giới Nông trường Cao su Bình Sơn dao động từ 1.464.000 đồng/m2 – 2.277.000 đồng/m2, tùy vị trí.
Đất ở nông thôn đường vào UBND xã Bàu Cạn được chia làm nhiều mức bồi thường tuỳ vị trí nằm ở đường nhựa, bê tông hay đường đất, từ 1.464.000 đồng/m2 – 2.271.000 đồng/m2.
Đối với đất nông nghiệp trồng cây hàng năm, cây lâu năm thuộc đường nhóm 2 nằm trên Hương Lộ 10 đoạn từ đường tỉnh 769 đến hết ranh giới Nông trường Cao su Bình Sơn được bồi thường 215.000 đồng/m2. Hương lộ 10 đoạn qua xã Bình Sơn và đường vào UBND Xã Bàu Cạn giá bồi thường từ 180.000 đồng/m2 – 360.000 đồng/m2.
Đất rừng trồng sản xuất và đất nuôi trồng thuỷ sản thuộc đường nhóm 2 nằm trên Hương lộ 10 được bồi thường từ 161.000 đồng/m2 – 338.000 đồng/m2.
Liên quan đến những hộ dân bị giải tỏa dự án sân bay Long Thành, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết sẽ khởi công xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn để 700 hộ dân đầu tiên bị giải toả có nơi sinh sống.
Dự án sân bay Long Thành đang trong giai đoạn khởi công và đây là dự án đóng vai trò rất quan trọng đối với vận chuyển quốc tế. Sân bay Long Thành được hoàn thành sẽ giúp kích thích phát triển của ngành vận tải hàng không, giúp tăng cạnh tranh quốc tế, tăng kết nối Việt Nam với thế giới, tạo đà phát triển du lịch của đất nước.
